Gatunki ryb cennych
Węgorz europejski (Anguilla anguilla)
Węgorz europejski to ryba z rzędu węgorzokształtnych, należąca do rodziny węgorzowatych. Jest gatunkiem monotypowym, co oznacza, że nie występują jego podgatunki. Ciało węgorza jest silnie wydłużone, wężowate, pokryte śluzem, co ułatwia mu poruszanie się w wodzie i zagrzebywanie w osadach dennych. Ubarwienie węgorza zmienia się wraz z wiekiem i środowiskiem, a podczas wędrówek rozrodczych przybiera bardziej intensywne kolory z metalicznym połyskiem. Węgorz posiada długą, ciągłą płetwę grzbietową oraz wachlarzowatą płetwę ogonową, brak natomiast płetw brzusznych. Głowa jest stosunkowo mała, z wyraźnym otworem gębowym i ostrymi zębami. Samice są zazwyczaj większe od samców. Węgorz europejski występuje w wodach Europy, Małej Azji i północnej Afryki. Larwy rozwijają się w Oceanie Atlantyckim, skąd prądy morskie transportują je do wybrzeży Europy i Afryki. W Polsce węgorz występuje w wodach Bałtyku oraz migruje do rzek i jezior, szczególnie na Pomorzu i Mazurach. Jego cykl życiowy obejmuje migracje z wód morskich do słodkowodnych, gdzie spędza większość życia, a następnie powrót do oceanu na tarło. Węgorz preferuje ciepłe, głębokie wody stojące lub wolno płynące, bogate w osady denne. Zmienia środowisko trzykrotnie w ciągu życia: od morza, przez wody śródlądowe, po ocean. Jest wrażliwy na zanieczyszczenia i preferuje dobrze natlenione wody o neutralnym lub lekko alkalicznym odczynie. Jego dieta zmienia się w zależności od etapu życia. Larwy i młode osobniki żywią się planktonem, podczas gdy dorosłe stają się drapieżnikami, polując na ryby, skorupiaki i mięczaki. Węgorz żeruje głównie nocą, dostosowując strategię łowiecką do warunków środowiskowych. Jest samotnikiem, który unika towarzystwa innych ryb i nie tworzy ławic. Węgorz europejski jest gatunkiem krytycznie zagrożonym (CR) według IUCN, co wiąże się z koniecznością jego ochrony od 2007 roku. W Polsce obowiązują przepisy ograniczające połowy i wprowadzające ochronne wymiary oraz okresy ochronne. Główne zagrożenia to utrata siedlisk, intensywny połów, zmiany klimatyczne oraz zanieczyszczenia wód. Węgorz pełni ważną rolę ekologiczną, regulując populacje mniejszych organizmów wodnych, a jego mięso ma wysoką wartość odżywczą. Potrafi przetrwać w trudnych warunkach dzięki zdolności przemieszczania się na lądzie i doskonałemu zmysłowi węchu.
Materiał powstał w ramach Kampanii informacyjno - promocyjnej „Bardzo cenne małocenne”. Operacja dofinansowana z budżetu Unii Europejskiej w ramach działania 2.7 „Świadomy konsument”, Priorytet 2. wspieranie zrównoważonej działalności w zakresie akwakultury oraz przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, przyczyniając się w ten sposób do bezpieczeństwa żywnościowego w Unii objętego programem Fundusze Europejskie dla Rybactwa na lata 2021-2027.
Sandacz (Sander lucioperca)
Sandacz to gatunek ryby słodkowodnej z rodziny okoniowatych (Percidae). Jego ciało jest wrzecionowate, lekko bocznie spłaszczone o ciemnozielonym grzbiecie z wyraźnymi, ciemnymi poprzecznymi smugami, które pełnią funkcję maskującą. Sandacz osiąga zwykle długość od 50 do 80 cm, przy czym dorosłe osobniki mogą ważyć do 10 kg. Cechą charakterystyczną tej ryby jest wyciągnięta ku przodowi głowa, stanowiąca około 29% długości ciała oraz duże, wysoko osadzone oczy, przystosowane do widzenia w ciemności. Sandacz posiada dwie płetwy grzbietowe, z których pierwsza jest wyposażona w twarde promienie, co jest cechą wyróżniającą ten gatunek. Sandacz jest szeroko rozpowszechniony w Europie, a jego naturalnym siedliskiem jest basen pontokaspijski. W Polsce jest gatunkiem powszechnie występującym, szczególnie w dużych rzekach i jeziorach. Preferuje wody o umiarkowanym przepływie i dobrze natlenione, o temperaturze od 12 do 30°C, a także charakteryzujące się wysoką przejrzystością. Choć sandacz preferuje wody słodkie, toleruje również słonawe środowiska, takie jak zatoki morskie o niskim zasoleniu. Mimo, że sandacz preferuje otwarte przestrzenie wodne, czasami można go spotkać w pobliżu roślinności wodnej. Jako drapieżnik, sandacz odgrywa kluczową rolę w ekosystemach wodnych, kontrolując populacje mniejszych ryb i organizmów wodnych. Młode osobniki żywią się zooplanktonem i larwami owadów, podczas gdy dorosłe polują na inne ryby, takie jak ukleje, okonie i płocie. Sandacz jest aktywny głównie w nocy, wykorzystując swoje zdolności do szybkiego ataku na ofiarę. Jego dieta zmienia się sezonowo, dostosowując się do dostępności pokarmu. Tarło sandacza odbywa się wczesną wiosną, kiedy temperatura wody osiąga około 10-12°C. Samice składają ikrę na dnie zbiorników lub na roślinności wodnej, a młode wylęgają się po około 7-14 dniach. Gatunek ten charakteryzuje się dość wysoką płodnością, a opieka nad potomstwem ogranicza się do ochrony ikry przez samice do momentu wyklucia młodych. Sandacz ma istotne znaczenie gospodarcze i ekologiczne. Jest ceniony za swoje białe mięso i jest popularnym celem wędkarzy. Jego populacje są monitorowane w niektórych regionach z powodu presji antropogenicznej, takich jak zanieczyszczenie wód i przełowienie. Mimo to, sandacz nie jest globalnie zagrożonym gatunkiem. W kulturze ludowej i folklorze, sandacz zajmuje ważne miejsce, będąc nie tylko popularnym celem połowów, ale także inspiracją do wielu opowieści i przepisów kulinarnych.
Materiał powstał w ramach Kampanii informacyjno - promocyjnej „Bardzo cenne małocenne”. Operacja dofinansowana z budżetu Unii Europejskiej w ramach działania 2.7 „Świadomy konsument”, Priorytet 2. wspieranie zrównoważonej działalności w zakresie akwakultury oraz przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, przyczyniając się w ten sposób do bezpieczeństwa żywnościowego w Unii objętego programem Fundusze Europejskie dla Rybactwa na lata 2021-2027.